Ton Wanders, Genootschap Herve/Mergelland Hoen: Mergelland Hoenders kakelen en kukelen in alle talen
Steeds vaker wordt hij er voorzichtig aan herinnerd dat hij een beetje op leeftijd begint te komen, grapte Bernard Piette, directeur van het netwerkplatform Logistics in Wallonia (LiW). Op de eerste plaats wordt zijn baard elke dag een beetje witter. Daarnaast heeft hij steeds vaker een bril nodig om te kunnen lezen. En nu kreeg hij ook nog eens zijn eerste onderscheiding: als Honorair Consul voor Nederland in de Belgische provincies Luik, Namen en Luxemburg viel hem de bijzondere eer te beurt het eerste Mergelland Hoen-ei van 2015 in ontvangst te nemen. De overhandiging van het ‘eerste ei’ - een Zuid-Limburgse knipoog naar de aloude Friese traditie van het eerste kievitsei (waar het eerste gevonden exemplaar elk jaar wordt aangeboden aan de commissaris van de Koning) - vond plaats op donderdag 29 januari tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst van de Waals-Nederlandse Business Club (NWBC) in het Gouvernement in Maastricht. Daar hieven de leden van de NWBC, na een kort officieel programma, het glas op een succesvol 2015.
Een jaar dat hopelijk een stuk beter wordt dan 2014, aldus voorzitter Jurgen Moors van de Waals-Nederlandse Business Club in zijn openingsspeech. Hij zei te hopen dat 2015 een jaar ‘vol nieuwe dromen’ wordt na een zakelijk jaar vol turbulentie, waarin de ene economische tegenslag op de andere volgde. Vol vertrouwen: ,,Het gaat ons lukken, we gaan er een mooi jaar van maken.”
Nederland en België blijven, ondanks alle verhalen over crisis en andere zakelijke tegenslag, goede buren, aldus Moors. ,,Daar waar de handel met Azië minder wordt, worden de economische verhoudingen tussen onze landen steeds belangrijker. Daarom zou ik willen zeggen: 'zoek elkaar op, nodig elkaar uit en bouw samen nieuwe business'.”
Voor Ton Wanders, voorzitter van het Genootschap Herve/Mergelland Hoen, is de bijzondere hoendersoort die zijn genootschap de afgelopen jaren via een uitgekiend fokprogramma terug op Limburgse bodem heeft weten te brengen, ‘het levende bewijs’ dat er tussen Nederland en België helemaal geen grenzen meer bestaan. Nederlandse en Belgische zakenlieden zouden er goed aan doen een voorbeeld te namen aan de gevleugelde dieren, vond hij. Taalbarrières kunnen gemakkelijk worden weggenomen. Kijk maar naar de hoenders. ,,Ze kakelen en kukelen zowel in het Nederlands, als in het Frans en in het Duits en spreken daarnaast vele dialecten”, merkte hij schalks op voordat hij consul Bernard Piette het eerste officiële legsel van dit jaar toevertrouwde.
Piette was de derde persoon in een hopelijk lange reeks van prominente personen met een warm hart voor de Euregio die de komende tientallen jaren in aanmerking komen om ‘het eerste ei’ van het Mergelland Hoen in ontvangst te mogen nemen. In 2013 werd het eerste ei aangeboden aan gouverneur Theo Bovens. In 2014 was het eerste exemplaar voor Ria Oomen, tot 1 juli vorig jaar lid van het Europees Parlement .
Het Mergelland Hoen kan het beste worden omschreven als de Euregionale versie van de Poule de Bresse, de beroemdste en volgens velen lekkerste kip ter wereld en tevens de enige met een appellation d'origine contrôlée (gecontroleerde herkomstbenaming, wat in dit geval betekent dat fokkers aan zeer strenge regels moeten voldoen). Tijdens zijn relatief lange leven kan het gevleugelde dier in alle vrijheid rondscharrelen en het krijgt de beste voeding die maar denkbaar is. De kippen - althans de hennen - belonen hun eigenaar in ruil voor deze privileges met tientallen dozen verse eieren.
Het Herve Hoen (sinds enkele jaren ook in Nederland officieel erkend als Mergelland Hoen) is een zeer oud ras dat afstamt van de Gallische oerkip, de Gauloise. Het dier is afkomstig uit het land van Herve in de provincie Luik, waar het zich uitstekend heeft aangepast aan het leven op de boerenerven en in de weilanden.
Het verspreidingsgebied van de hoen - een fraaie landschappelijke eenheid verdeeld over Belgisch en Nederlands grondgebied - kan globaal gesitueerd worden ten oosten van de Maas, ten noorden van de rivier de Vesdre (de noordelijke grens van de Ardennen) en het Zuid-Limburgse Mergelland. Het typische cultuurlandschap bestaat uit plateaus, beekdalen, weilanden en akkers omzoomd met hagen, struwelen en hellingbossen, verspreid liggende dorpjes en gehuchten.
Door de opkomst van productievere kippenrassen, is het Mergelland Hoen in de loop der geschiedenis naar de achtergrond verdreven. Behalve in Nederlands-Limburg - waar enkele jaren geleden een uitgebreid fokprogramma werd opgezet nadat de kip alweer sinds lang geheel was uitgestorven - komt het ras tegenwoordig nog enkel voor in Wallonië en op enkele plekken in Vlaanderen.
