Het Genootschap Herve/Mergelland Hoen werd op 25 mei 2012 opgericht met als doel de op dat moment met uitsterven bedreigde Mergelland Hoen middels een uitgekiend fokprogramma binnen tien jaar weer op de kaart te hebben staan in Limburg. Het programma overtrof echter de stoutste verwachtingen: op dit moment scharrelen er alweer zo’n 1.500 Mergelland Hoenders rond. ,,Er vanuit gaande dat er de komende tijd ook heel wat kuikentjes geboren worden, zal dat aantal de komende tijd alleen maar groeien”, aldus Wanders.
Het Genootschap Herve/Mergelland was de afgelopen jaren regelmatig in het nieuws. Niet alleen mooie verhalen in kranten, tijdschriften en op internet droegen bij aan de naamsbekendheid, maar ook samenwerkingen met instellingen op het gebied van gezondheidszorg, waaronder Vijverdal, Maasveld en Grubbeveld. Daarnaast werden kunstenaars en fotografen in stelling gebracht, net als de politiek en het euregionale bedrijfsleven. Een hoogtepunt was de introductie van het Mergelland Hoen in de GaiaZOO in Kerkrade. ,,Als mij de afgelopen jaren één ding duidelijk is geworden, dan is het wel dat het Mergelland Hoen verbindt en mensen samenbrengt”, aldus Wanders.
Een terugkerend hoogtepunt was de jaarlijkse uitreiking van het Eerste Mergelland Hoen-ei aan een persoon die een bijzondere rol vervult in de ontwikkeling van de Euregio Maas-Rijn. In 2013 werd het eerste ei aangeboden aan gouverneur Theo Bovens. In januari van dit jaar viel de eer te beurt aan professor dr. Luc Soete, voormalig rector magnificus van de Universiteit Maastricht. De Belgisch Limburgse gouverneur Herman Reynders kreeg bij die gelegenheid het jubileum-ei uitgereikt. In de tussenliggende jaren werd het eerste Eerste Mergelland Hoen-ei, gemodelleerd naar het Eerste Kievietsei in Friesland, naar Europarlementariër Ria Oomen, de Waalse zakenman Bernard Piette en de Maastrichtse architect Jo Janssen.
Stichting maakt plaats voor vereniging
Op 27 oktober draagt Wanders het stokje over. Niet aan een nieuwe voorzitter (want het Genootschap Herve/Mergelland bestaat vanaf die dag niet meer), maar aan het bestuur van een nieuwe vereniging (de Belgische Hoenderclub Nederland) die – net als het genootschap – waakt over de toekomst van het bijzondere Limburgse hoenderras. ,,Het is de bedoeling dat de vereniging wordt bestuurd door hoenderhouders”, zegt Wanders. ,,Zij zien erop toe dat de fokprogramma’s worden voortgezet en dat de kennis en ervaring die de afgelopen vijf jaar is opgebouwd niet verloren gaat”, aldus Wanders. Hoewel het gaat om een vereniging naar Nederlands recht, zijn ook buitenlandse fokkers van harte welkom om zich aan te sluiten bij de club. ,,Het Mergelland Hoen hebben we gelukkig kunnen redden, maar er zijn – in Nederland en in het buitenland – meer rassen die in de gevarenzone zitten. Wat is er mooier om ook deze rassen te kunnen behouden als cultureel erfgoed.” Zelf zal hij geen bestuursfunctie meer vervullen. Wel stelt hij zich beschikbaar als adviseur. Wanders: ,,Wat mijn eerste advies zou zijn? Dat de traditie van de uitreiking van het Eerste Mergelland Hoen-ei wordt voortgezet, want die is de afgelopen jaren een begrip geworden. Zo garandeer je op een mooie, symbolische manier dat het Mergelland Hoen de aandacht blijft krijgen die het verdient.”